- Hayatı:
17’nci yüzyılda yaşadığı sanılıyor. Göçebe Türkmen obalarında yetişti. Asıl adının İsmail, Halil ya da Hasan olduğu yolunda görüşler var. Hatta aynı mahlasla şiirler yazmış birçok Karacaoğlan’ın varlığı bile savunuluyor. Ahmet Kutsi Tecer ve Şükrü Elçin’in araştırmaları, yaşamının büyük bölümünü Rumeli’nde geçiren ve Kanuni Sultan Süleyman döneminde Avusturya seferine katılan bir Karacaoğlan’ın varlığını ortaya koyar. Fuad Köprülü ve Cahit Öztelli gibi araştırmacılar da, 17’nci yüzyılda yaşadığını savunuyor. Bu araştırmacılara göre Karacaoğlan, şiirlerinde Abaza Hasan Paşa’nın öldürülmesi, Köprülü Fazıl Ahmed Paşa’nın Avusturya seferi gibi bu döneme ait tarihsel olaylardan sözeder. Karacaoğlan’ın şiiri aşk ve doğa üzerinde kuruludur. Ayrılık, gurbet, sıla özlemi ve ölüm en çok değindiği konulardır. Şiirlerinde sıkça adları geçen Elif, Zeynep ve İsmikan adlı kadınların sevgilileri olduğu sanılıyor. Duygularını, yaşadıklarını, düşüncelerini içten, gerçekçi ve özgün bir şiir yapısı içinde anlatır. Karacaoğlan, Türk aşık edebiyatına yepyeni bir söyleyiş biçimi getirdi. Doğa benzetmelerine sık sık başvurur. Çok yalın ve temiz bir Türkçe kullanır. Şiirlerinin iki ana teması aşk ve doğadır. Ayrılık, gurbet, sıla özlemi ve ölüm de işlediği konular arasında yer alır. Duygularını, düşüncelerini, yaşadıklarını gerçekçi ve içten bir biçimde, açık ve anlaşıır bir dille yansıtırken şiirinde özgün bir yapı kurdu, âşık edebiyatına yeni bir söyleyiş biçimi yerleştirdi. Gerçeklere yönelik bir anlayışla ördüğü şiirinde ait olduğu göçebe halkın geleneklerini yansıttı, içinde yaşadığı ve yurt edindiği doğayı betimledi. Kendisinden sonra gelen birçok ozanı derinden etkiledi. Bu olumlu etkiler günümüz Türk şiirine kadar uzanır. Şiirlerini ilk kez Nüzhet Ergun derleyip yayınladı. Cahit Öztelli’nin Karacaoğlan-Bütün Şiirleri adlı derlemesi de önemli Karacaoğlan araştırmalarından. Birçok şiiri bestelendi.
ŞİİRLERİNDEN ÖRNEKLER
- Aşam dedim, karlı dağlar başından
- Yürü bire yalan dünya
- Yine dertli dertli iniliyorsun
- Bir ayrılık, bir yoksulluk, bir ölüm
- Üryan geldim gene üryan giderim
- Bana kara diyen dilber
- Bağlandı yollarım, kaldım çaresiz
- Çıktım seyreyledim Niğde’yi Bor’u
- Deli gönül gezer gezer gelirsin
- Nazlı yârdan geldi bana bir name
- Deli gönül gezer gezer gelirsin
- Nazlı yârdan geldi bana bir name
- Viran oldum mor sümbüllü bağ iken
- Yiğidin eyisini nerden bileyim
- varsağı
- Genç Osman
- İncecikten bir kar yağar
- İlleri var, bizim ile benzemez
- Kadir Mevlam senden bir dileğim var
- Var git ölüm
- Sana dedim allı gelin has gelin
- Ilgıt ılgıt esen seher yelleri
- Seherden uğradım dostun köyüne
- Güzel ne güzel olmuşun
- Yeşil başlı gövel ördek
- Ala gözlerine kurban olduğum
- Ala gözlerini sevdiğim dilber
- Ala gözlüm ben bu ilden gidersem
Yorumlar